تحول مفهوم دولت ازدیدگاه فقهاء بزرگ شیعه (از محقق کرکی تا امام خمینی)

پایان نامه
چکیده

صرف نظر از دوره آغازین عصر غیبت کبری که رای غالب فقهاء مبتنی بر عدم مشروعیت دولت و نفی هر گونه همکاری با آن استوار بود، در دوره های بعد این نگرش منفی بتدریج تغییر یافت . تاسیس دولت آل بویه، منجر به تعدیل تاریخی دیدگاه فقهای شیعه و بازنگری در مبنای فکری دولت گردید. فقهای این دوره همکاری با سلطان را مطرح کردند و فتوی به همکاری با سلطان عادل یا جائری که اقامه حدود می کند، دادند. با روی کار آمدن صفویه، دومین تحول فقه سیاسی رقم خورد و زمینه مشارکت سیاسی بیشتر فقها فراهم گردید. در این دوره نخستین بار مشروعیت دولت غیرمعصوم (ع) یا پادشاه عادل، مورد پذیرش قرار گرفت . در این دوره حاکمیت نیابتی سلاطین مطرح گردید. محقق کرکی ولایت عامه فقیه را طرح و برای نخستین بار به "ولایت عامه" فقیه، رنگ سیاسی داده و قلمرو اختیارات فقیه را در عرصه های سیاسی گسترش داد. بزرگترین تحول فقه سیاسی شیعه در عصر محقق نراقی صورت گرفت زیرا وی نخستین فقیه شیعی است که ولایت فقیه را به طور مستقل عنوان کرد، و اختیارات وسیعی برای فقیه قایل شد. وقوع جنبش مشروطیت نیز فقه سیاسی شیعه را با چالشهای نظری جدیدی رویاروی ساخت . نائینی هر چند به ولایت فقیه مستلزم بود ولی آن را محدود به امور حسبه نمود. پیروزی انقلاب اسلامی و تصدی مستقیم امور از سوی فقها و علما و رویاروئی آنها با چالشهای نظری و عملی، فقه حکومتی را با تحولات بی سابقه ای مواجه ساخت . در این دوره مباحث نظری درباره دولت حول مبانی مشروعیت و قلمرو اختیارات دولت متمرکز گردید. نظریه انتصابی فقیه و نظریه انتخابی فقیه در این دوره مطرح گردیده و دو دیدگاه مطلقه و مقیده در قلمرو اختیارات ولایت فقیه شکل گرفت .

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

محقق کرکی و دولت صفوی

کرکی از فقهای بزرگ قرن دهم هجری است که از اوایل ظهور دولت صفوی به همکاری با آن دولت پرداخت و از این جهت وی را می ‏توان پایه گذار همگرایی علما و دولت در دوره صفوی دانست. به لحاظ نظری، اهمیت کرکی در طرح نظریه ولایت فقیه است. به دلیل شهرت علمی و سیاسی کرکی، نظریه ولایت فقیه در این دوره شیوع گسترده ‏ای یافت به طوری که شاه طهماسب نیز در فرمان سال 936 بر آن صحه گذاشت. کرکی به رغم ارتباط نزدیک با دول...

متن کامل

محقق کرکی و دولت صفوی

تاریخ حکومت خاندان صفوی در ایران، با ایراد خطبه به نام ائمه اثنی عشر (ع) از سوی شاه اسماعیل اول در مسجد آدینه تبریز (907ه) آغاز شد. این نقطه ی آغازین با تلاش پی گیر حکام صفوی برای ترویج تشیع در ایران تداوم یافت تا آنجا که آن را به یکی از ویژگی های برجسته هویت بخش برای حکومت صفوی تبدیل کرد. تلاش صفویان برای استقرار شریعت امامیه، علمای شیعه را به نحو بی سابقه ای به عرصه های گوناگون اجتماعی و سیاس...

15 صفحه اول

بررسی تطبیقی نظریه ولایت فقیه از دیدگاه محقق کرکی و امام خمینی (ره)

امام خمینی(ره) اولین فقیهی است که نظامی جدید بر پایه نظریه سیاسی خود بنیان نهاد و حکومت اسلامی مبتنی بر ولایت فقیه را جایگزین نظام سلطنتی نمود. محقق کرکی نیز یکی از علمای برجسته شیعی در دوره صفویه است که در تبیین و ارائه نظریه ولایت فقیه سهم مهمی دارد. این پژوهش در پی بررسی وجوه اشتراک و اختلاف دیدگاههای این دو فقیه مبرز شیعه درباره نظریه ولایت فقیه و اختیارات ولی فقیه است. با این که امام خمینی...

15 صفحه اول

مفهوم و مصادیق خیانت ازدیدگاه امام رضا(ع)

در فرهنگ اسلامی، خیانت و نیز «نفاق» که در آغاز هم‌معنای خیانت بوده و در روایت‌ها از آن با عنوان «رأس خیانت» تعبیر شده به‌شدت مذمت و تقبیح شده است. نگرش مزبور نشانگر تشویق فرهنگ اسلامی به صفا و صمیمیت رفتاری مسلمانان با یکدیگر است. تشویق و امر به امانت‌داری به‌مثابه رفتار مقابل خیانت، در آموزه‌های اسلامی، گامی در راستای پیشگیری از ابتلای افراد به این رذیلت و پالودن دامن جامعۀ اسلامی از این آسیب ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده علوم

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023